احتیاج به فضاهای عبادی سیاسی نماز جماعت و جمعه مسلمانان را واداشت تا به ساختن اولین مساجد در ایران اسلامی اقدام کنند. به طور کلی سیر تحول مساجد در ایران از این تاریخ سه طریق زیر را طی می‌کند: الف- ساخت مساجد با سبک و اسلوب و شیوه مساجد اولیه مسلمانان در سرزمین عربستان. ب- تبدیل و تغییر اماکن مذهبی جاهلی و بازسازی آنها (در صورت امکان) به صورت معماری مساجد اسلامی. ج- شروع حرکت مستقلانه معماری اسلامی. در این نکته شکی نیست که ایرانیان در همه آثار هنر و معماری قبل از اسلام خوش، نوعی هنر و معماری متکی بر تجربیات فنی بسیار والا و مستقل از هنر و معماری شیوه‌های بیگانه را دارا بوده‌اند و به وسیله آنها انواع ارزشهای فضایی را در دوران خود شکل داده‌اند. اما با همه این احوال معماران ایرانی و مسلمان از زمان ورود اسلام به ایران در ایجاد فضاهای معمارانه با اسلوب ایرانی و با هدف الهی، دچار وقفه شده‌اند. این وقفه، شامل مدت زمانی است که آنها به منظور آشنایی با خواست و هدفهای اسلام از فضاهای معماری صرف کرده‌اند، آثار این دوره فقط تقلیدی بود از سبک و شیوه ساخت معماری اسلامی مسلمانان عرب