امپراتوری ساسانی یا سلسله ساسانیان نامی است که برای سومین سلسله ایرانی و دومین امپراتوری به کار رفته است. این سلسله توسط اردشیر اول پس از شکست دادن آخرین پادشاه اشکانی (آرشیدی) آرتابانوس چهارم اردوان تاسیس شد. زمانی پایان یافت که آخرین شاهانشاه ساسانی (شاه شاهان) یزدگرد سوم (632-651) در مبارزه 14 ساله برای بیرون راندن امپراتوری های اسلامی در حال گسترش شکست خورد. قلمرو امپراتوری شامل تمام مناطقی بود که اکنون ایران، عراق، ارمنستان، افغانستان، بخش‌های شرقی ترکیه و بخش‌هایی از سوریه، پاکستان، قفقاز، آسیای مرکزی و عربستان نامیده می‌شوند. ساسانیان امپراتوری خود را به ارانشهر «امپراتوری آریایی ها (فارس ها)» می نامیدند. دوره ساسانیان یکی از مهم ترین و تاثیرگذارترین دوره های تاریخی ایران به شمار می رود. دوره ساسانی از بسیاری جهات شاهد بالاترین دستاورد تمدن ایرانی بود که آخرین امپراتوری بزرگ ایران را قبل از فتح مسلمانان تشکیل داد. ایران در زمان ساسانیان تمدن روم را به میزان قابل توجهی تحت تاثیر قرار داد و رومیان تنها برای ایرانیان ساسانی جایگاه برابری را قائل بودند.