تئاتر شهر تهران مجموعه ای منحصر به فرد در تهران است که امروزه به عنوان بزرگترین تئاتر کشور شناخته می شود. قبل از دهه 60 در تقاطع دو شریان حیاتی پایتخت یعنی خیابان ولیعصر (عج) پهلوی سابق و خیابان انقلاب یا رضاشاه سابقاً محل تجمع مردم، قبل از دهه 60، کافه پررونقی به نام کافه شهرداری یا کافه بلدیه وجود داشت. در تعطیلات آخر هفته اوقات فراغت بود و دومین مرکز تفریحی شهر بود.
در اواسط همین دهه و در فاصله سال های 65 تا 67 بود که شهرداری تصمیم به تغییر کاربری این مکان گرفت و چون نیاز شدید به سالن تئاتر وجود داشت، وزارت فرهنگ و هنر و اداره هنرهای دراماتیک تخریب کردند. کافه به جای آن چندین سالن ویژه با ظرفیت های بالا و صحنه های مختلف اجرا بسازد. این گونه بود که مقدمات ساخت مجموعه تئاتر شهر تهران در سال 66 فراهم شد. این ساختمان در 8 بهمن 1351 ساخته شد و با نمایش باغ آلبالو اثر آنتون چخوف به کارگردانی آربی آوانسیان و با بازی داریوش فرهنگ و سوسن افتتاح شد. تسلیمی، مهدی هاشمی، فریده سپاه منصور، فهیمه راستکار و پرویز پورحسینی. در سالهای بعد نیز سنت قبلی تجمع مردم در مقابل این بنا ادامه یافت و تئاتر شهر تا به امروز محل برگزاری مراسم و آیینهای مختلف در مناسبتهای ملی و مذهبی و همچنین محل تجمع روزانه افراد مختلف است. اقشار جامعه از هنرمندان گرفته تا دانشجویان.
معماری تئاتر شهر با طراحی علی سردار افخمی از معاصران و همکاران هوشنگ سیحون، جذابیت بی نظیری را در قلب پایتخت ایجاد کرده است. مساحت زمین طرح 3000 و زیربنای آن 5600 متر مربع می باشد. شکل کلی بنا استوانه ای با قطر تقریبی 34 متر و ارتفاع 15 متر است. در رابطه با الگوها و منابع الهام بخش طراحی ساختمان تئاتر شهر نظرات مختلفی ارائه شده است. فرم مدور از برج طغرل ری گرفته شده و ترکیب جالبی از کاشی و آجر در آن به کار رفته است. هنر برجسته آجرکاری ایران در دورههای مختلف از جمله ایلخانان را با استفاده از ستونهای متقارن به سبک تخت جمشید بهطور منحصربهفردی ترکیب میکند. پلان دایره ای تئاتر شهر یکی از ویژگی های بارزی است که از یک سو یادآور شکل کلی تئاترهای باستانی ایران است و از سوی دیگر بر اساس الگوی کلی آمفی تئاترهای یونان و روم باستان است. به عنوان کولوسئوم یکی از عواملی که مخاطبان زیادی را به این فضا می کشاند، نداشتن حصار تئاتر شهر است و محوطه سنگفرش اطراف آن در پارک دانشجو، جنب خیابان ولیعصر (عج) واقع شده و بخشی از مجموعه به حساب می آید که خیابانی بی نظیر است. هر از چند گاهی اجراها برگزار می شود. کاشی کاری این بنا توسط برادران معروف به کاشی پز یا برادران نحوی پور انجام شده است.