هویت مذهبی - زیارتی مشهد، موقعیت ارتباطی (مسیر ارتباطی با کشورهای آسیای میانه و افغ انستان)، مرکزیت سیاسی و جغرافیایی شمال شرق کشور (مرکز خراسان رضوی ) و سابقه تاریخی آن (وجود ده ها بنای تاریخی در مشهد و پیرامون آن ) موجب جذب سالانه میلیون ها نفر زائر و مسافر از نقاط مختلف کشور و جهان به این شهر شده است. مشهد شهری منفرد و بی ریشه نبوده بلک ه مانند جوانه ای از ریشه کهنسال نوغان سربرآورده و دارای سابقه ای 1200 ساله است . نهضت مدرسه سازی در اوایل قرن نهم (عهد تیموری) و نیمه قرن یازدهم (دوره صفوی ) سبب اعتلای فرهنگی ویژه این شهر شده است و موقوفات بسیار مهمی را بوجود آورده که به همراه موقوفات آستان قدس رضوی اصلی ترین هویت فرهنگی - مذهبی مشهد را تشکیل داده اند. امنیت نسبی مشهد نسبت به شهرهای دیگر خراسان و وجود حرم مطهر امام رضا (ع) در این شهر سبب شده تا از همه شهرهای بزرگ و کوچک خراسان و ایران و همچنین از اقوام و پیروان مذاهب مختلف کشور، گروههایی به این شهر روی آورند و در محله ای از آن ساکن شوند که خود باعث تنوع قومی - فرهنگی در این شهر شده است . از جمله آن ها می توان از محلات مروی ها، هروی ها، کشمیری ها، بخاراییها، قندهاری ها و سمرقندی ها نام برد که ساکنان آنها پس از جدا شدن سرزمین شان از خراسان در دوره قاجار به مشهد مهاجرت کردند و هر یک در محله ای ویژه ساکن شدند. وجود حرم مطهر امام رضا (ع) در قلب این شهر خود باعث پدید آمدن فرهنگ رضوی شامل آداب و رسوم، گرایشات و مراسم خاص در قالب دسته ها، هیات و گروههای مذهبی شده است که جزء لاینفک فرهنگ شهری مشهد را تشکیل می دهد. در فرآیند تخلیه تدریجی فضاهای مرکزی و اشغال حاشیه ها و فضاهای پیرامونی کلانشهر مشهد، فقرا و تهیدستان ساکن این نواحی به نواحی شمال، شمال شرقی، شرق و بخش هایی از شمال غربی کوچ کردهاند و اقشار مرفه و فرادست، مناطق خوش آب و هوا و زمین های مرغوب در غرب و جنوب غرب دامنه های شمالی ارتفاعات بینالود را اشغال کرده اند (مهندسین مشاور فرنهاد، 1385،14). جدایی گزینی اجتماعی - اقتصادی و فضایی - کالبدی با فاصله زیادی در این کلانشهر اتفاق افتاده است