✨ آیا می‌دانستید شرایط اقلیمی و جغرافیایی تهران، مستقیماً بر طراحی معماری، مصرف انرژی و حتی کیفیت زندگی روزمره تاثیر می‌گذارد؟ با تحلیل علمی و مستند این شرایط، می‌توانید به راهکارهایی برای طراحی پایدار، سازگار با اقلیم و کم‌هزینه دست یابید. این پاورپوینت یک گنجینه بی‌نظیر برای معماران، طراحان شهری و دانشجویان علاقه‌مند به طراحی اقلیمی است. همین امروز اقدام کنید و یک قدم جلوتر از بقیه باشید!
🌦️ ۱. اقلیم تهران؛ تعامل تضادها و ضرورت انطباق طراحی
اقلیم تهران ترکیبی از ویژگی‌های اقلیم نیمه‌خشک و کوهستانی است که با تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های نسبتاً سرد و مرطوب تعریف می‌شود. این الگو اقلیمی در طراحی شهری و معماری چالش‌برانگیز است، چرا که هم نیاز به خنک‌سازی در تابستان دارد و هم نیاز به گرمایش در زمستان. به‌طور میانگین، دمای هوا در تابستان به بالای ۳۸ درجه و در زمستان به زیر صفر می‌رسد. برای مقابله با این تضاد دمایی، استفاده از مصالح بومی با ظرفیت حرارتی بالا و طراحی‌های سایه‌انداز ضروری است. همچنین، طراحی هوشمند بازشوها و بهره‌گیری از تهویه طبیعی می‌تواند مصرف انرژی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. پژوهش‌های انجام‌شده توسط مرکز پژوهش‌های اقلیمی ایران و داده‌های هواشناسی بین‌المللی این تغییرات را تایید کرده‌اند.
🔗 منبع: World Bank Climate Knowledge Portal
🏔️ ۲. موقعیت جغرافیایی و ناهمواری‌های تهران؛ نقش تعیین‌کننده در جهت‌گیری باد و تابش خورشید
تهران در دامنه جنوبی رشته‌کوه البرز و در عرض جغرافیایی ۳۵.۷ تا ۳۶.۵ درجه شمالی واقع شده است، که موجب بروز تنوعات اقلیمی شدید در سطح شهر شده است. اختلاف ارتفاع بین شمال و جنوب تهران حدود ۸۰۰ متر است؛ این عامل باعث بروز جریان‌های همرفتی و تغییرات محسوس دما بین مناطق شمالی و جنوبی می‌شود. جریان‌های هوای خنک از کوهستان به سمت مناطق جنوبی حرکت کرده و در شب باعث کاهش دمای قابل توجه در برخی نقاط می‌شود. همچنین این موقعیت توپوگرافی بر زاویه تابش آفتاب، سایه‌اندازی و مسیر وزش باد تاثیر مستقیم دارد. مطالعات زمین‌شناسی نیز بر روی گسل‌های فعال و تاثیرات آن بر ساخت‌وساز تاکید داشته‌اند. بنابراین، طراحی اقلیمی مؤثر در تهران نیازمند شناخت عمیق از موقعیت جغرافیایی و الگوهای باد غالب است.
🔗 منبع: Earthquake Geology of Iran - Geological Survey
🏙️ ۳. طراحی اقلیمی در تهران؛ از فرم ساختمان تا جزئیات معماری
طراحی اقلیمی در شهر تهران به‌عنوان یکی از پرجمعیت‌ترین کلان‌شهرهای خاورمیانه، اهمیت فراوانی دارد. انتخاب فرم‌های فشرده با سطوح حداقلی در معرض تابش آفتاب، جای‌گذاری دقیق بازشوها برای تهویه متقابل، استفاده از مصالح با ضریب انتقال حرارت پایین و ایجاد سایه‌اندازهای طبیعی از راهبردهای مهم طراحی در این اقلیم است. همچنین باید فواصل و نسبت‌های میان ساختمان‌ها را با توجه به زوایای تابش آفتاب در فصول مختلف محاسبه کرد. طراحی بام‌های سبز، ایجاد فضاهای نیمه‌باز و رعایت نسبت فضای پر و خالی نیز به بهینه‌سازی انرژی کمک می‌کند. پژوهش‌های دانشگاه تهران و پروژه‌های مطالعاتی UN-Habitat در این حوزه کاربردی هستند و تجربیات بین‌المللی را نیز پوشش می‌دهند.
🔗 منبع: UN-Habitat - Urban Climate Resilience in Tehran