صحن داخلی مسجد، ترکیبی از نور و سایه است. چهار ایوان بزرگ اطراف حیاط را گرفتهاند که هرکدام مخصوص یکی از مذاهب اسلامی (حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی) طراحی شده بودند. این یعنی مسجد سلطان حسن نهتنها یک مکان عبادی، بلکه یک مرکز آموزشی برای تمام مسلمانان بوده است.
محراب مسجد، یکی از زیباترین بخشهای آن است. با سنگ مرمر، گچبریهای فوقالعاده و نوشتههای خط کوفی که آیات قرآن را در خود جای داده، این محراب حس معنویت عمیقی به فضا میدهد. در کنار محراب، یک منبر چوبی با حکاکیهای پیچیده قرار دارد که هنوز هم جزو نمونههای شاهکار نجاری در معماری اسلامی محسوب میشود.
گنبد و منارههای این مسجد، از بلندترینهای زمان خود بودهاند. یکی از منارهها در زمان ساخت فروریخت، اما دوباره بازسازی شد. این اتفاق باعث شد که شایعات و داستانهای زیادی دربارهی نفرین یا مسائل ماورایی این مسجد شکل بگیرد.
آرامگاه سلطان حسن نیز در داخل همین مجموعه قرار دارد. این آرامگاه با سقفی بلند و تزئینات سنگی ظریف، یکی از آرامشبخشترین بخشهای مسجد است. نور طبیعی از طریق پنجرههای کوچک وارد این فضا شده و جلوهای روحانی به آن میبخشد.
نکته جالب دربارهی این مسجد، تاثیر آن بر معماری بعدی مصر و جهان اسلام است. بسیاری از مساجد بزرگ بعد از آن، از این سبک الهام گرفتهاند، حتی تاج محل در هند نیز شباهتهایی به فرم معماری این مسجد دارد.
مسجد سلطان حسن، فقط یک ساختمان نیست، بلکه یک سند زنده از شکوه معماری مملوکی و تلفیق هوشمندانهی عملکرد، زیبایی و قدرت است. اگر روزی به قاهره سفر کنی، دیدن این مسجد و نشستن در میان صحن بزرگ آن، حس عجیبی از ارتباط با گذشته و تاریخ به تو خواهد داد!