هرات با تجارت جاده ابریشم از شام به هند و چین رونق گرفت و در سال 1175 پس از یک قرن و نیم تحت حکومت امپراتوری غزنویان و سلجوقیان پایتخت سلسله غوریان شد. این شهر در سال 1221 توسط ارتش مغولستان به طور کامل ویران شد و توسط فرمانداران کارتید که در اواسط قرن سیزدهم حکومت خود را در هرات مستقر کردند بازسازی شد. کارتید امیر فخرالدین (1295-1308) در سال 1299/1300 برج‌ها، دیوارها، باروها و خندق ارگ را تقویت کرد و میدانی محصور در غرب آن را به عنوان مسجدی روباز اضافه کرد. جانشین او غیاث الدین (رج. 1308-1329) دو کاخ در داخل ارگ در سمت شرق بنا کرد. گمان می رود نام اختیار الدین که به هر دو محوطه شرقی و غربی اشاره دارد، نام یا لقب یک امیر یا فرمانده نظامی کارتید باشد. قلعه اختیار الدین که برای بار دوم توسط ارتش تیمور ویران شد (1380)، پس از انتقال شاهرخ (1444-1405) پایتخت خود به هرات و شروع کار ساختمانی، بازسازی شد. او ارگ را با سنگ و آجر تقویت کرد و نمای بیرونی آن را با کاشی های لعابدار پوشاند. ارگ به عنوان اقامتگاه سلطنتی، خزانه، زندان و زرادخانه تحت حکومت پادشاهی افغانستان که پس از حکومت صفویه در سال 1747 به کار می رفت و تا قرن بیستم در درگیری های متعدد بین نیروهای ایرانی، بریتانیایی، افغانی و روسی آسیب دید. ارگ مدرن (ارگ هرات) در اواسط قرن نوزدهم بلافاصله در شمال آن ساخته شد تا عملکرد دفاعی آن را به عهده بگیرد. ارگ هرات که به شکل تیموری به امروز رسیده است بر فراز تپه ای در حاشیه شمالی شهر قدیمی (شهر کوهنا) قرار دارد. در دهه 1950 از تخریب نجات یافت و بین سالهای 1976 و 1979 توسط یونسکو حفاری و بازسازی شد. از دو محوطه دیواری تشکیل شده است. محوطه قدیمی‌تر در شرق، که پر از آوار یافت شده بود، تا حدی حفاری شد تا دو ساختار حیاط آشکار شود. این بنا دارای پلانی تقریباً مستطیل شکل به ابعاد هجده در چهل و دو متر است و سیزده برج نیم دایره از آن محافظت می شود که شامل دو برج در کنار دروازه ای رو به غرب است. این بنا بر اساس مکان مرتفعش به «ارگ علیا» نیز معروف است و از آجرهای پخته شده ساخته شده است. الحاقیه کارتید در غرب که به «ارگ سفلی» معروف است، دارای دیوارهای پایینی از آجر پخته است و شامل سازه‌های نظامی دوره تیموری است. ابعاد پلان چند ضلعی آن حدود بیست و پنج در شصت متر با 9 برج مدور است که شش برج آن در امتداد دیوارهای جنوبی و غربی باقی مانده است. گمان می‌رود که برج بلند ملک در دیوار غربی آن به نام یک ملک کارتید نامگذاری شده است و بخش‌هایی از تزئینات کاشی لعابدار تیموری خود، از جمله بخش‌هایی از نوار کتیبه‌ای کوفی را حفظ کرده است. یک موزه قوم شناسی، یک موزه نظامی، کارگاه های صنایع دستی و یک موزه باستان شناسی در داخل ارگ پایین پس از بازسازی دهه 1970 راه اندازی شد، در حالی که ارگ علیا به عنوان موزه باستان شناسی در فضای باز به روی بازدیدکنندگان باز شد و بخش شمالی آن به عنوان یک اقامتگاه سنتی بازسازی شد.