معماری بیزانس معماری امپراتوری بیزانس است. امپراتوری به حضور هنری و فرهنگی امپراتوری روم پس از سال 330 می پردازد، زمانی که کنستانتین کبیر پایتخت امپراتوری روم را به شرق از روم به بیزانس منتقل کرد. بیزانس، «روم جدید» که بعداً به قسطنطنیه تغییر نام داد، امروزه استانبول نامیده می شود. این امپراتوری بیش از یک هزار سال دوام آورد و به شدت بر معماری قرون وسطی و رنسانس در اروپا تاثیر گذاشت و پس از فتح قسطنطنیه در سال 1453، بر معماری عثمانی تاثیر گذاشت. نمای کلی معماری بیزانس اولیه ادامه معماری رومی است. در نتیجه تغییر در سبک های معماری، تحولات تکنولوژیکی و تحولات سیاسی و حاکمیتی، سبکی متمایز پدید آمد که با تاثیر قطعی خاور نزدیک و با استفاده از طرح صلیب مربعی در معماری کلیسا پر شده بود. معماری اولیه کلیسای سنت آپولینار نووو نمونه‌های اصلی معماری اولیه بیزانس از دوران سلطنت ژوستینیان اول می‌آیند و در راونا و استانبول و همچنین در کلیسای ایاصوفیه در صوفیه قابل مشاهده هستند. یکی از بزرگ‌ترین پیشرفت‌ها در تاریخ معماری غرب، انتقال معماران ژوستینیانوس از پلان مربع کلیساها به گنبدهای مدور روی طاق‌ها بود. در راونا، کلیسای دراز سنت آپولینار نووو و کلیسای ده ضلعی با ساختار مرکزی سن ویتال وجود دارد. بناهای یادبود یوستینیان در استانبول، کلیساهای گنبدی ایاصوفیه و ایا ایرنه هستند، اما کلیساهای کوچکتر و قدیمی‌تر سنت سرجیوس و باکوس (ایاصوفیه کوچک) را می‌توان الگو در نظر گرفت زیرا هم کلیسای طولی و هم عناصر ساختمان مرکزی را در خود جای داده است. . کلیسای Hagia Irene در استانبول متعلق به قرن ششم نمونه ای از معماری اولیه بیزانس است. سازه های غیر کلیسا شامل خرابه های کاخ بزرگ، دیوارهای نوآورانه قسطنطنیه (با 192 برج) و آب انبار باسیلیکا (با استفاده مجدد از صدها ستون کلاسیک) است. یک کاخ اولیه بیزانس را می توان در نقاشی دیواری کاخ استروگوتیک در راونا مشاهده کرد. معبد وقف شده به قدیس حامی تسالونیکی، حاجی دمتریوس، صومعه سنت کاترین در کوه سینا، صومعه جواری در گرجستان کنونی، و سه کلیسای ارمنی اچمیادزین پیشرفت‌های معماری هستند که عمدتاً در استان‌های بیزانس پس از دوره ژوستینیان یافت می‌شوند. ، از قرن هفتم به بعد نمونه های قابل توجهی از این نظر هستند. پل سانگاریوس به طول 430 متر و پل کاراماگا به طول 17 متر از دیگر نمونه های مهم مهندسی هستند.