پاورپوینت بررسی معماری سامانیان
طی چند سال گذشته، این بنای درجه یک معماری آسیای میانه، با تناسب فوق‌العاده هماهنگ، موضوع تحقیقات دقیق معماری و باستان‌شناسی بوده و بارها مورد مرمت و مرمت قرار گرفته است. در تعدادی از آثار دانشمندان شوروی و اروپای غربی توصیف و تکثیر شد. مزار اسماعیل سامانی بنایی است با قاعده مربع در پلان. این یک نوع مقبره مرکزی است که با وجود یک شکل هندسی منظم (مربع، چند وجهی) در پلان و برخورد یکسان با تمام نماها مشخص می شود. در بیشتر آثاری که اخیراً در مورد این مزار نوشته شده است، زمان ساخت آن بر اساس داده های غیرمستقیم به اواخر قرن نهم می رسد. افسانه های رایج این بنا را مزار اسماعیل سامانی می نامند که در سال 907 میلادی درگذشت. ه. در اسناد قدیمی اشاراتی به مزار اسماعیل وجود دارد. در شجره نامه سامانیان در مورد مقبره اسماعیل چنین آمده است «او (یعنی اسماعیل) در 14 صفر 295 درگذشت. قبر در بخارا، در قسمت غربی شهر است. در سند وقف که در 1568-1569 بازنویسی شده است. n ه.، می گویند اسماعیل زمین هایی را به نفع مزار پدرش احمد اهدا کرد. مزار امیر احمد در خارج از قلعه باستانی بخارا در خیابان چهار گمبزان (چهار گنبد) در قسمت غربی شهر قرار دارد. بر اساس این داده ها، نتیجه گرفته شد که مزار، جایی که بنا به افسانه ها، اسماعیل سامانی در آن دفن شده است، در زمان حیات اسماعیل وجود داشته است که پس از خرید زمین های مجاور مزار، آنها را به نفع دومی اهدا کرده است. اسماعیل توسط برادرش نصر به بخارا منصوب شد و حدوداً به آنجا رسید. 873-874 م ه. بنابراین فرض بر این بود که این مقبره که بنا به داده های وقف می توان آن را مقبره سامانیان نامید، زودتر از زمان ذکر شده ساخته شده باشد. در سال 1926، حفاری های کوچکی در گوشه جنوب شرقی مقبره زیر نظر ویاتکین انجام شد و چندین قبر کشف شد که این اطلاعات را تایید می کند که این مزار نه تنها از اسماعیل، بلکه سایر سامانیان است.